Vele kleine gemeenten haalden opgelucht adem na het lezen van het Vlaamse regeerakkoord, want de verplichte gemeentefusies werden door de regeringspartners niet weerhouden. Het ontbreken van concrete vooruitzichten op een hervorming van het Gemeentefonds en dus potentieel bijkomende financiering voor kleinere besturen temperde weliswaar de feestvreugde. Ook de provincies blijven bestaan zodat ook van een gedeeltelijke overdracht van taken en middelen naar de lokale besturen geen financiële verlichting moet worden verwacht.

Lokale besturen kunnen niet langer lijdzaam afwachten. De randvoorwaarden voor de volgende legislatuur zijn zowel op Vlaams als op lokaal niveau duidelijk. De nieuwe lokale bestuursploegen zullen actief hun toekomst zelf in handen moeten nemen.

Bij lokale besturen, die gemeentefusies minder genegen zijn, hoor je steevast het adagium dat men nauwer wil gaan samenwerken met de buurgemeenten om op die manier de lokale autonomie te behouden, maar daarbij toch efficiëntiewinsten te boeken. Een gemeentefusie is evident niet de enige manier om de organisatie en de dienstverlening efficiënt te maken. Ook met een intense samenwerking tussen gemeenten kan je datzelfde doel bereiken.

We stellen in de praktijk jammer genoeg vast dat het vaak bij vrome intenties blijft. Onwil is hiervan geenszins de oorzaak. Het ontbreken van voldoende inzicht in de diverse mogelijkheden en een bijhorende structurele aanpak zorgen er voor dat samenwerkingen ofwel helemaal niet uit de startblokken geraken ofwel beperkt blijven tot ad hoc initiatieven.

Om een meer intense samenwerking tussen lokale besturen succesvol uit te rollen, is een op maat gemaakt en duidelijk kader nodig. Daarbij wordt de afbakening van de referentieregio’s uiteraard gerespecteerd. Dit kader moet garanderen dat het niet bij vrome intenties blijft. Het moet verankeren dat er ook concrete stappen worden gezet. Dit belet niet dat de samenwerking modulair en stapsgewijs kan worden geïmplementeerd, maar de basisstructuur van de samenwerking moet goed zitten. Het project wordt op die manier schaalbaar.

Het Vlaamse regeerakkoord stelt ook het afbouwen van het aantal tussenstructuren voorop. Het bouwen aan een mooie LAT-relatie met de buurgemeente(n) kan een mooie gelegenheid zijn om de bestaande samenwerkingen opnieuw tegen het licht te houden en waar mogelijk rationalisaties voor te stellen.

GD&A Advocaten heeft een gereedschapskist en traject uitgewerkt om lokale besturen in dit traject volgens hun individuele behoeften en gevoeligheden te begeleiden. Daarbij kan GD&A Advocaten ook beroep doen op een netwerk van niet-juridische experten op het vlak van financiën, organisatiebeheersing,…

Naast een screening van de huidige knelpunten en praktische samenwerkingsopportuniteiten zijn ook opleiding en kennisdeling belangrijk in de aanpak van GD&A Advocaten. Zowel de ambtelijke als de politieke organisatie, alsook de selectie van de partnerbesturen verdienen in de uitwerking voldoende aandacht.

GD&A Advocaten heeft de juridische expertise en praktische ervaring om uw bestuur bij deze transitie te begeleiden. Wij zijn uiteraard graag bereid om onze werkwijze verder toe te lichten bij een persoonlijk onderhoud.

Virtus unita fortior.